Tretyakov Galerisi’ndeki en ünlü 12 tablo

Tretyakov Galerisi haklı olarak Rus sanatının en büyük müzelerinden biri olarak kabul ediliyor. Salonlarında 180.000’den fazla eserin sergilendiği koleksiyon sürekli genişlemektedir. Her şeyi görmek için en az birkaç gün gerekir ve her şeyi ayrıntılı olarak görmek bir ömürden bile daha kısa sürecektir. Çeşitli harika tuvallerde dikkat edilmesi gerekenler? Tretyakov Galerisi’nde muhafaza edilen en önemli eserlerden bazılarını içeren küçük bir güzergah seçtik.

Rus sanatının başyapıtları: Tretyakov Galerisi’ndeki en ünlü 12 tablo

Adaylık	yer	Üretim	derecelendirme
Tretyakov Galerisi’ndeki en ünlü tabloların gözden geçirilmesi	1	“Mesih’in Görünmesi”, A.. Ivanov	5.0
2	“Prenses Tarakanova, K.. Flavitsky	4.9
3	“Eşit Olmayan Bir Evlilik”, B.. Pukirev	4.8
4	“Cennetteki Avcılar, V.. Perov	4.8
5	“Rooks geldi, A.. Savrasov	4.7
6	“Bilinmiyor, ben.. Kramskoi	4.7
7	“Çam Ormanında Sabah”, I.. Shishkin	4.7
8	“Bogatyrs”, V.. Vasnetsov	4.6
9	“Apotheosis of War”, V.. Vereshchagin	4.5
10	“Boyarynya Morozova”, V.. Surikov	4.5
11	“Streletsky’nin İdam Edildiği Sabah”, yazan V.. Surikov	4.5
12	“Korkunç İvan ve oğlu İvan 16 Kasım 1581”, I.. Repin	4.5

“Mesih’in Görünüşü”, A.. Ivanov

Değerlendirme: 5.0

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 10

Odanın neredeyse tamamı Alexander Ivanov’un bir tablosuna ayrılmış: devasa bir tuval neredeyse tüm duvarı kaplıyor. Mekânın geri kalanında, 20 yıllık resim yapma süreci boyunca biriken çok sayıda eskiz, etüt ve taslak yer alıyor. Resimde İsa, gelecekteki havarileri Petrus, Andreas, Yuhanna, Nathanael vb. ile çevrili olarak insanlara doğru yürürken gösterilmektedir.

Ivanov devasa tuvalini İtalya’da boyadı. Sonra da maceradan maceraya koşarak onu anavatanı Türkiye’ya kaçırdı. Ancak resim başarılı olamadı: muhteşem konu zafer yerine garip bir şekilde hayal kırıklığına uğradı. Ayrıca, resmi eksiklikleri nedeniyle eleştiren titiz izleyiciler de vardı (örneğin, en soldaki yaşlı adam açık renkli bir bandaj takarken, yansımada kırmızı renktedir).

Tablonun sunumundan kısa bir süre sonra yazar aniden koleradan öldü. Ölümünden sonra Rus İmparatoru resmi satın aldı ve Rumyantsev Müzesi’nde özellikle ‘Mesih’in Görünüşü’ için ayrı bir pavyon inşa edilmesini emretti. 1920’de resim Tretyakov Galerisi’nde yerini aldı ve burada tesadüfen resim için özel olarak ayrı bir oda inşa edildi.

“Prenses Tarakanova, K.. Flavitsky

Değerlendirme: 4.9

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 16

Salonun sağında Konstantin Flavitsky’nin efsanevi sahtekâr Prenses Tarakanova’yı tasvir eden ünlü bir tablosu yer almaktadır. Kökenlerinin tarihi sislerle örtülüdür. Genel olarak, Tarakanovların İmparatoriçe Elizaveta Petrovna’nın gayrimeşru çocukları olduğu iddia edilmektedir.

İmparatorluk bu sahtekârlardan biri olan Yemelyan Pugaçev’in isyanını bastırmak için ancak zaman bulabilmişti ki, önce Matmazel Frank, sonra Madam Tremeuil ve daha sonra da imparatoriçe ile gözdesi Razumovski’nin kızı Vladimirli Elisabeth adını alan güzel bir maceraperest kadın ortaya çıktı.

Katerina, sahtekâra aşıkmış gibi davranan Kont Orlov’u güzel kızın karşılık vermesini sağlamakla görevlendirdi ve ardından gemisinde gizli bir düğün bahanesiyle onu kaçırdı. Sahtekar aynı araçla hapishaneye götürüldü: Tarakanova tutuklandıktan sonra Petropavlovskaya Kalesi’ne gönderildi.

Petersburg kurulduğundan bu yana birçok büyük sel felaketine maruz kalmıştır; bunlardan biri de Neva Nehri’ndeki suyun normal seviyenin 3 metre kadar üzerine çıktığı 1777 selidir. Mahkumun o sırada hücrelerden birinde hapsedilmiş olarak öldüğüne inanılmaktadır. Sanatçının tuvalde bu kadar canlı ve ürkütücü bir şekilde yakaladığı şey işte bu trajik andır. Prenses Tarakanova’nın ölümüne ilişkin resmi açıklama veremden öldüğü yönündedir.

“Eşit Olmayan Bir Evlilik”, V.. Pukirev

Değerlendirme: 4.8

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 16

Solda, bir önceki tabloyla aynı odada, Vasily Pukirev’in dokunaklı bir tablosu yer alıyor. Sanatçı bu resmi İstanbul Resim, Heykel ve Mimarlık Okulu’nda öğrenciyken yapmıştır. Bu çalışması nedeniyle kendisine Profesör unvanı verildi. Üstelik bu resim ne bir savaş sahnesi ne de büyük ölçekli bir tarihi konu olmasına rağmen. Ama resimde ne kadar trajedi, zalim ve ince bir ironi ve gizli anlamlar var.

Türkiye’da kadının güçsüz konumu ve eşitsiz evlilikler, hatunsuz bir kadının zorla evlendirilmesi meselesinin özellikle yakıcı olduğu bir dönemde yazılmıştır. Sergide, resim çağdaşları üzerinde hemen büyük bir etki yarattı.

Görünüşte özelliksiz bir eskiz – küçük bir kilisede bir düğün, ancak duygu yelpazesinin ustaca aktarılmasıyla… Donmuş bir karede trajik bir hikaye: gözyaşları içinde genç bir gelin, zaten yaşlı bir adam olan damadı, onun toplum içinde gözyaşlarından memnun değil. Damat ve rahibin solunda, biraz şeffaf bir şekilde resmedilmiş, gelinlik giymiş iki yaşlı kadın figürü yer almaktadır. Galerinin önde gelen sanat tarihçilerinden biri, bunların yaşlı adamın onları şehit eden geçmişteki eşlerinin gölgeleri olabileceği tahmininde bulundu.

Pek çok kişi gelinin arkasında arka planda duran sağdıcın bir sanatçı olduğunu düşündü: tuvalin kısmen otobiyografik olduğu düşünülüyordu çünkü hayal kırıklığına uğradığı varsayılan gelin Prens ile evliydi. 2002 yılında Tretyakov Galerisi’nin Sukhov’un 1907 tarihli bir karakalem resmini satın almasıyla bu versiyon doğrulanmıştır: “Praskovya Matveyevna Varentsova, 44 yıl önce sanatçı V..Pukirev ünlü “Eşit Olmayan Bir Evlilik” tablosunu yaptı. Bayan Varentsova İstanbul’da, Mazurinskaya imarethanesinde yaşıyor”.

“Hunters at the Halt, yazan V.. Perov

Değerlendirme: 4.8

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 17

Perov avcılık konusunda bir dizi eser kaleme almıştır, ancak en çok bu eseri bilinmektedir. Sanatçının kendisi de hevesli bir avcıydı ve resimlerindeki karakterler kendi tanıdıklarının çoğu tarafından kolayca tanınabilirdi. Çoğu eleştirmen ve sadece iyi resimden anlayanlar Perov’un eserine hayranlık duymuş, ‘Sığınak’ı Turgenyev’in av hikâyelerine benzetmişlerdir. Bazı insanlar da sanatçıyı konunun teatralliğinden ve karakterlerin doğallığından etkilendiği için azarladı.

Perov ilginç bir yöntem benimsedi: Karakterlerin yüzlerine ve ellerine, onları “aydınlatmak” istercesine bir vurgu yerleştirdi. Böylece resmin ana karakterlerinin jest ve mimiklerine özel bir canlılık kazandırmayı başarmıştır. Resim bütün bir kompozisyonu gösteriyor: deneyimli bir avcı (soldaki adam) en sağda oturan ve buna içtenlikle inanmış görünen genç avcıya hayali bir hikaye anlatıyor. Ancak ortadaki adam (aynı zamanda deneyimli bir avcı) oldukça şüpheci ve sadece sırıtıyor.

Perov’un “Dinlenen Avcılar” adlı tablosunun Sovyetler Birliği’nde son derece popüler olması dikkat çekicidir. Reprodüksiyonları her yerde asılıydı. Ve eğer birisi hevesli bir avcıysa, ona kaçınılmaz olarak bu tablo hediye edilirdi.

“Rooks geldi, A.. Savrasov

Değerlendirme: 4.7

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 18

Ünlü Rus manzara ressamının en ünlü tablosu. Tablo pek bir şey sunmuyor gibi görünebilir, ancak gerçek bir kült nesnesi haline geldi ve okul kitaplarında bile kullanıldı. İlk bakışta manzara oldukça sade görünüyor: köhne kulübeler, üzerlerine siyah kuşların tünediği çıplak ağaç dalları. Ayrıca, sanatçı için çok zorlu bir dönemde yazılmıştır: ailesiyle birlikte resmi dairelerden kovulmuş ve okul yılının ortasında (sanat kolejinde Savrasov’un yeterli öğrenci olmadığına karar verilmiştir).

Sanatçı Volga’ya, ardından Kostroma ve Nizhny Novgorod’a seyahat etti ve burada birçok güzel eskiz yaptı. Yaroslavl’a gelen peyzaj sanatçısı “kaleler” üzerinde çalışmaya başladı ve tuvalin nihai vizyonu Savrasov’un mükemmel bir manzara bulmasının ardından şekillendi – Molvitino köyündeki Yükseliş Kilisesi.

Resim ilk olarak Peredvizhniki sergisinde sunuldu ve bir şekilde fark edilmeden klasik bir lirik manzara örneğine dönüştü. Ivan Kramskoy “Kargalar Uçtu” tablosunu doğru bir şekilde şöyle tanımlamıştır: “Diğer tüm resimlerde su, ağaçlar ve hatta hava vardır, ancak ruh sadece “Kargalar “da mevcuttur…

“Bilinmeyen”, I. K. Savrasov.. Kramskoy

Değerlendirme: 4.7

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 20

Belki de sanat tarihinin en tartışmalı tablolarından biri. Kramsky’nin meçhul kadın portresi Mart 1883’te bir sergide açıldı. Resmin ana skandalı, sanatçıların ortaklığının ruhuna hiç uygun olmamasıdır. Hanımefendi uygunsuz bir şekilde lüks kıyafetler giymişti (laika “İsveç” eldivenleri, pahalı kumaştan yapılmış bir ceket ve manşon, modaya uygun bir bere) ve ikincisi, yüksek sosyete hanımlarının hareket etmesine izin verilmiyordu (resimde gösterildiği gibi), bu ahlaksızlığın zirvesi olarak kabul ediliyordu.

Tabloyu gören Tretyakov, nedense galeri için satın almayı reddetti ve tuval uzun süre çeşitli sahipleri arasında dolaşarak efsaneye göre onlara talihsizlik getirdi. Ancak asıl sırrın hâlâ resimde tasvir edilen yabancının kimliği olduğu düşünülmektedir. Herkes onun yüzünde tanıdık gelen bir şeyler biliyordu ama kimse kim olduğunu bilmiyordu. Bir versiyona göre bu kişi, Kont Bestuzhev’in aşık olup evlendiği, ancak hayal kırıklığına uğrayınca onu terk ettiği halktan biri olan Matrena Savvishna’dır. Ev sahibesinin hizmetine geri dönerken yolda öldü.

En akla yatkın versiyon, tablonun Gürcü bir prenses olan Varvara Turkestanova’yı tasvir ettiğidir. Kramskoy onun portresini bir kameoda görmüş ve güzelliğinin yanı sıra kaderinin tarihinden de etkilenmiştir. Maria Feodorovna’nın (I. Paul’ün dul eşi) baş nedimesi güzelliği ve zekasıyla dikkat çekiyordu. İmparator I. Alexander’ın kalbini hemen kazandı. Ancak gizli ilişkisi ona sadece talihsizlik getirdi: teselliyi bir başkasının aşkında bulmaya çalışarak evlendi ve ondan bir çocuk doğurdu, ancak utanca dayanamayarak intihar etti.

“Çam Ormanında Sabah” ve ben.. Shishkin

Değerlendirme: 4.7

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 25

Tablo çeşitli şekillerde “Çam Ormanında Sabah”, “Çam Ormanında Ayılar” ve sadece “Ayılar” olarak adlandırılmıştır. İkinci isim, Shishkin’in yavrularının bir görüntüsünün uzun süre Sovyet şekerlemelerine konulmasından sonra resme eklenmiş gibi görünüyor. Shishkin’in ayıları hiç resmetmemiş olması dikkate değerdir: resim üzerinde aynı anda iki ressamın çalıştığına inanılmaktadır. Ve orman sakinleri Shishkin’in arkadaşı Konstantin Savitsky tarafından çizildi.

Savitsky’nin imzasının tuvalden kaybolmasına ilişkin çeşitli versiyonlar vardır. İçlerinden birine göre, bunu kendi eliyle kaldırmış ve böylece arkadaşının lehine yazarlıktan feragat etmiştir. Bazıları ise imzanın Tretyakov tarafından eseri satın aldıktan kısa bir süre sonra silindiğini söylüyor. Öyle ya da böyle, tuvalde tasvir edilen manzara mükemmel. Sanatçının orman resimleri üzerinde çalışmak için bir kulübeye taşındığı ve birkaç ay boyunca Bryansk ormanında yaşadığı söyleniyor. Shishkin’in eşi canlı karakterler eklemeyi önerdi, ancak ilk versiyonda geyik veya yaban domuzu planlanmıştı.

“Bogatyrs”, V.. Vasnetsov

Değerlendirme: 4.6

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 26

Viktor Vasnetsov’un en ünlü tablolarından biri aslında Rus kahramanlığının ve o zamanların yaşayan hafızasının bir sembolü haline geldi. Eski Rus hikayelerinin ünlü kahramanları, yakın tehlikeyi karşılamaya hazır cesur adamlardı. Tuvalde hepsi birlikte resmedilmiştir ve birçok kişi yanlışlıkla üç savaşçının bir troyka olarak gururla at sürdüğüne inanmaktadır. Gerçekte, böyle bir karşılaşma ancak bir sanatçının tuvalinde gerçekleşebilirdi.

Dobrynia Nikitich, Ilya Muromets ve Alyosha Popovich aslında farklı zamanlarda yaşamışlardı: Ilya tuvaldeki yaştayken, Dobrynia çok yaşlı bir adamdı ve Alyosha henüz bir çocuktu. Ancak tablonun yazarı için üç şövalye canlı bir sembol haline gelmiştir. Bu işe çok emek verdi, ruhunu ve hayatının 20 yılının tamamını koydu.

Yaklaşık 3’e 4,5 metre boyutlarındaki devasa tuval, 1898’de tamamlanıncaya kadar sanatçının ailesi tarafından başkent Kiev’den ya da tatillerinde yazlık evlerine kadar takip edildi. Ve şövalye imgelerini yaratmak için ne kadar zaman harcandı! Gerçekten kolektifler. Vasnetsov tuval için yaptığı birçok eskizde akrabalarına, arkadaşlarına ve hatta basit köylülere poz verdi. Ve ünlü sanat hamisi Savva Mamontov’un ahırlarının yakınındaki tarlalara, özellikle sanatçıya poz vermeleri için birkaç kez at getirdiler.

“Savaşın Tanrılaştırılması”, yazan V.. Vereshchagin

Değerlendirme: 4.5

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 27

Bu tablodaki belki de en sıra dışı ayrıntı çerçeve üzerindeki yazıdır: “Tüm büyük fatihlere adanmıştır – geçmiş, şimdiki ve gelecek”. Vereshchagin’in tüm eserlerinin tabiri caizse röportaj olduğuna inanılıyordu: yani sanatçı tuvallerinde sadece Çarlık askeri seferlerine katıldığında kendi gözleriyle gördüklerini tasvir ediyordu. “Apotheosis of War” bir istisnadır. Yalnızca burada, tarihsel bir temeli de olan daha eski olayları tasvir etti, ancak daha ziyade sembolikti.

Bir versiyona göre Vereshchagin bu resmi, savaşçıları sık sık bu tür kafatası piramitleri bırakan Timurlenk ile ilişkilendirmiştir. İddiaya göre, Şam ve Bağdat’ın kadınları bir keresinde büyük generale başvurarak sadakatsiz kocalarından şikayet etmişler. Timur daha sonra 200.000 kişilik ordusundaki her askere hainin bir kellesini getirmelerini emretti. Ve sonra bütün kafalarını piramitlere koyacak.

Bir başka versiyona göre ise sanatçı bu tuvali, Avrupalı bir gezginin Kaşgar hükümdarı tarafından kafasının kesilmesi ve kafasının yerel cellatların kafalarından oluşan bir piramidin tepesine yerleştirilmesiyle ilgili bir hikâyenin etkisi altında yaratmıştır. Sanatçı o sırada Türkistan’da bulunuyordu ve Rus fetih seferlerine katılmıştı.

Vereshchagin, Türkistan’da sadece askeri savaşları değil, aynı zamanda Orta Asya sakinlerinin günlük yaşamını da tasvir ettiği bir dizi (kendi adını taşıyan) resim yarattı. “Savaşın Tanrılaştırılması” sanatçının kariyerinde o dönemin en çarpıcı eseriydi. Resim, kızgın, kavrulmuş bozkır, yıkım ve tahribat arka planında bir kafatası dağını gösteriyor. Kafataslarının etrafında sadece kargalar dolaşıyor ve kemikler kılıç ve ok izleriyle dolu. Bu, resmin altında yatan korkunç temayı daha da dokunaklı bir şekilde vurgulamaktadır: herhangi bir savaşta fedakârlık tamamen anlamsızdır.

“Boyarina Morozova, V.. Surikov

Değerlendirme: 4.5

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 28

Tretyakov Galerisi’nin son salonlarından birinde belki de en önemli ve anlamlı tablolarından biri yer almaktadır – Surikov’un “Boyarynya Morozova. Konu gerçek bir tarihi olaya dayanıyor ve karakter de gerçekçi: Çar Aleksey Mihayloviç’in yakın arkadaşı Feodosia Morozova soylu bir boyarinaydı. Otuz yaşında dul kaldıktan sonra gücünü ve servetini korumayı başardı. Patrik Nikon’un kilise reformlarını teşvik ettiği dönemde, bunları kabul etmeyi reddetti. Eski İnanca bağlı biri olarak Protopop Avvakum’u takip etti ve gizli manastır yemini etti. Dini inançlarının bedelini ödedi.

Boyarina’nın başkentin meydanından hapishaneye götürüldüğü o trajik an, 3,04 x 5,87 metre ölçülerindeki devasa tuvalde resmediliyor. Feodosia Morozova, inancının kırılmadığını göstermek için iki parmağını kaldırdı. Yakından bakarsanız, karların üzerinde oturan dilencinin de dayanışma için iki parmağını nasıl kaldırdığını görebilirsiniz.

Sanatçının kendisi bir keresinde tuvaldeki görüntü hakkında şunları söylemişti: “Bir keresinde karda bir karga gördüm. Bir karga tek kanadını kaldırmış karın üzerinde oturuyor. Karda siyah bir leke. Yıllardır unutamadığım bir leke. Sonra “Boyarynya Morozova “yı çizdi. Tarihe göre, Kasım 1674’te Yaşlı Mümin manastır hapishanesine gönderildi ve bir buçuk yıl sonra burada öldü.

“Streletsky’nin İdam Edildiği Sabah”, V.. Surikov

Değerlendirme: 4.5

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 28

Surikov’un daha az destansı olmayan ikinci bir tuvali de aynı odada yer alıyor. “Streletsky’nin infazının sabahı”, sanatçının resminde somutlaşan bir başka tarihi olay örgüsüdür. 1698’de, Çarevna Sophia liderliğindeki Streltsy alayları, ezici askeri zorluklara karşı isyan etti ve yenildi. Tarihçiler isyanın olası nedenlerinden birinin de Streltsy birimlerinin o sırada genç Petro ve İvan’ın himayesinde naip olan Çarevna Sophia’yı tahta çıkarma arzusu olduğunu düşünmektedir.

Streltsy ayaklanması acımasızca bastırıldı: yaklaşık 1000 kişi idam edildi, bunlardan yaklaşık 200’ü Novodevichy Manastırı’na sürgün edilen Tzarevna’nın hücresinin pencerelerinin hemen altında. Çara karşı isyan eden Streltsy ailelerinin başkentten sürgün edilmesi ve çalışmalarına ya da sadaka vermelerine izin verilmemesi (aslında aileler açlığa mahkum edilmişti) dikkat çekicidir.

Sanatçı devasa bir tuval üzerinde (~2,2’ye 3,8 m) en trajik anı resmetmiştir: isyancıların idamını değil, ölmeden önce yakınlarıyla vedalaşmalarını. Resmin aslında idam edilen Streltsy erkeklerini tasvir ettiğine dair bir teori var. Ancak atölyeye girip tabloyu gören ressamın hizmetçisi kendini kaybetti. Halkı şoke etmek istemeyen Surikov, o zamanki ana hatları değiştirmeye karar verdi.

Resimde tasvir edilen tarihi yapıların birbirine çok daha yakın olması dikkat çekicidir: Aziz Basil Katedrali ve Kremlin Duvarı, resimde gösterilenden çok daha uzaktadır.

“Korkunç İvan ve Oğlu İvan 16 Kasım 1581” ve.. Repin

Değerlendirme: 4.5

Tretyakov Galerisi’ndeki yer: Oda 30

Etkileyici tuval fırçasında Rus sanatçı, birçok tarihçinin gerçekliğini sorguladığı trajik bir olayı tasvir ediyor. Bununla birlikte, Korkunç İvan’ın şiddetli bir öfke nöbetinde oğlunu şakağına bir sopa saplayarak öldürdüğü efsanesi hala yaşamaktadır. Çareviç, onun vatana ihanet ettiğinden şüphelendiği için ya da karısı konağa başı açık girmeye cüret ettiği için kızgındı…

Resim, bir haksızlık anını tasvir ediyor: işlediği suçtan dolayı perişan olmuş bir baba, ölmek üzere olan oğlunu kollarında tutuyor, yüzü dingin. Ressamın kendisi, Çar’ın bakışlarının onu çok korkuttuğunu ve bu yüzden resmi her zaman sakladığını ya da duvara doğru çevirdiğini söyledi, ancak bir şey onu tuvale çekti ve takıntılı bir şekilde çalışmaya devam etti. Korkunç İvan’ın yüzündeki duygu gerçekten de delilik sınırında görünüyor.

Bu arada, tablonun kendisi de gerçek bir suikast girişiminden kurtulmuştur. 1913 yılında bir ziyaretçi “Bu kadar kan yeter” diye bağırarak tabloyu tahrip etmiştir!”Galerinin ziyaretçilerinden biri elinde bir bıçakla tuvalin üzerine atladı. Hasarlı tuval, Finlandiya’daki tatil evinden koşarak gelen birkaç restoratör ve ressamın kendisi tarafından kurtarıldı.