Dünyanın en büyük 10 maymunu

Sadece Endonezya’daki Sumatra adasında bulunur. Ormanda, ağaçların gölgeliklerinde yaşar, nadiren yere iner. Meyve, fındık, bal, ağaç kabuğu ile beslenme. Ara sıra avladığı yavaş loris gibi hayvanlarla beslenir. Susuzluğunu gidermek için bitki yapraklarındaki damlaları yalar ya da yağmur sonrası ağaç kovuklarında biriken suyu içer.

Bireyler kendi başlarına yaşar, sadece dişiler yavrularıyla vakit geçirir. Bunun nedeni, adanın ormanlarında çok az meyve ağacı bulunması ve bir bölgedeki büyük bir grup bireyin besin kaynaklarını hızla tüketmesidir. Ortalama 30 yıl yaşar, bazı bireyler 60 yıla kadar yaşayabilir. Ergenlik kadınlarda 8-12 yaşlarında, erkeklerde ise birkaç yıl sonra gerçekleşir. Yavrular, kendi başlarına yaşayabilecekleri 6-8 yaşına gelene kadar annelerinden ayrılmazlar.

Bu türün sayısı giderek azalmaktadır. 2016’da bu sayı 14600’dü – 75 yıl öncesine göre dört kat daha azdı. Az sayıda olması ve endemizm nedeniyle türün nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Endonezya orangutanları korumak için programlar oluşturuyor ancak palmiye yağı için ağaçlar kesiliyor ve kaçak avcılık devam ediyor – yerel kabileler etlerini yiyecek, kafataslarını ise mücevher olarak kullanıyor. 2016 yılında orangutanların neslinin 2026 yılına kadar tamamen tükeneceği tahmin ediliyordu.

4. sırada: Bir Kalimantan orangutanı (boyu 150 cm)

Değerlendirme: 4.7

Kalimantan Orangutanı (Pongo pigmaeus) boy olarak Sumatra Orangutanına eşittir, ancak kütle olarak geride kalır – erkekler 50-90 kg ağırlığındadır, nadiren 100 kg’a ulaşır, dişiler ise 30-50 kg ağırlığındadır. Kalimantan’a özgüdür, adanın yağmur ormanlarında, Endonezya ve Malezya’da bulunur. Bitkileri, bazen böcekleri, kuş yumurtalarını ve civcivleri yer. Yerde bir Sumatra’dan daha fazla zaman geçirir.

Sumatra orangutanları gibi Kalimantan orangutanları da tek başlarına yaşarlar. Erkek orangutanlar birbirlerini gördüklerinde saldırganlık gösterirler, ancak bölgesel davranmazlar. Erkekler dişilerle sadece üreme amacıyla etkileşime girer. Sadece anneler yavrularını büyütür. Sumatra orangutanı gibi, 4 yıl veya daha uzun bir gebelik dönemine sahiptir. Dişi leopar ilk yavrusunu 14 ya da 15 yaşında doğurur.

Kalimantan orangutanlarının sayısı Sumatra orangutanlarının sayısından 54500 fazladır. Ancak bu türde de azalma görülmektedir. Ormansızlaşma orangutanların besin kaynaklarını azaltarak doğum oranının düşmesine neden oluyor. Orangutanların et ve kupa kafatasları için yasadışı avlanması da Kalimantan’da yaygındır. Bu nedenle türün, Sumatralı muadili gibi 10 ila 20 yıl içinde yok olacağı tahmin ediliyor.

5. sıra: Adi şempanze (boy 140 cm)

Değerlendirme: 4.6

En büyük beşinci maymun, yaygın şempanzedir (Pan

Şempanzeler Batı ve Orta Afrika’nın ormanlarında ve savanalarında yaşarlar. Omnivordur, meyve ve kabuklu yemişler, yapraklar, tohumlar ve bitki yumruları yer, bal, böcekler, mantarlar yer. Diğer maymunları, örneğin maymunları veya toynaklıları avlamak için gruplar halinde toplanır. Ayrıca şempanzelerin üremesini engellemek için leoparın yavrularını da öldürün: leopar, şempanzeleri avlayan tek yırtıcıdır.

Maymunlar arasında sadece şempanzeler avlanmak için kendi aletlerini yapabilmektedir. Bunu dalı ağaçtan kopararak, kabuğunu soyarak ve dişleriyle sivrilterek yaparlar. Bu alet, örneğin ağaç kovuklarında yaşayan küçük galago maymunlarını avlamak için uygundur. Bu çoğunlukla kadınlar ve çocuklar tarafından yapılmaktadır.

Şempanzeler 20-150 veya daha fazla topluluk oluştururlar. Uyumak için ağaçlara yuva yaparlar ve gündüzlerinin yarısını gölgeliklerde geçirirler. Ayrıca yerde, genellikle dört uzuv üzerinde yürürler, ancak ayakları üzerinde durabilirler. Her grubun kendi bölgesi vardır ve bu bölgeden diğerlerini dışlamaya çalışırlar. 50-60 yıl yaşar, 11 yaşında ergenliğe ulaşır. Gorillerin aksine, şempanzeler gruptan ayrılmazlar.

Sıradan bir şempanzenin nüfusu 250.000’dir. Avlanmaları, tuzağa düşürülmeleri ve satılmaları dünyanın her yerinde yasaktır. Bununla birlikte, hala bireylerin yakalandığı ve ailelerin yok edildiği vakaların yanı sıra arazi sömürüsü nedeniyle türün yaşam alanında bir azalma söz konusudur. Yasaktan önce satın alınan şempanzeler tekrar doğaya bırakılıyor.

6. sıra: Pigme şempanze (115 cm boyunda)

Değerlendirme: 4.6

Pigme şempanzeler veya bonobolar (Pan paniscus), Pan paniscus’tan daha küçüktür

Orta Afrika’da, Kongo ve Lualaba nehirleri arasındaki tropikal ormanda yaygındır. Sayılarının 29.000 ila 50.000 arasında olduğu tahmin edilen bu tür üzerinde çok az çalışma yapılmıştır. Sıradan şempanzeler gibi topluluklar halinde yaşarlar, ancak onlardan farklı olarak bir dişi tarafından yönetilirler. Bonobolar, diğer birçok maymunda olduğu gibi, aynı cinsiyetten bireyler arasında nadiren çatışma yaşarlar. Babunlar birbirleriyle henüz insanlar tarafından çözülememiş bir sinyal sistemi aracılığıyla iletişim kurarlar.

Cüce şempanzelerin diğer sinyal sistemlerini de öğrenebildikleri tespit edilmiştir. ABD’de yapılan bir deneyde, erkek bir Kanzi bonobosuna 3.000 İngilizce kelimeyi dinlemesi ve bunlardan 500’ünü lexigramların (belirli bir kelimeyi temsil eden soyut grafik semboller) bulunduğu bir tuş takımında kullanması öğretildi. Bu nedenle zeka açısından insana en yakın maymun türüdür.

Sıra 7: Yavru Ayı (115 cm boyunda)

Değerlendirme: 4.5

Yukarıda listelenen tüm türler hominid ya da büyük maymun ailesine aitse, yedinci sıradaki tür başka bir aileden, büyük maymunlardan gelmektedir. Yavru ayı veya çakma (Papio ursinus) 115 cm boyunda ve 21 ila 45 kg ağırlığındadır (ortalama ağırlık 31 kg). Dişiler daha küçüktür, 12-25 kg ağırlığındadır. Kürkü kahverengi veya gridir ve diğer babunlardan farklı olarak erkeklerinde yele yoktur. Büyük maymunlardan farklı olarak 45-84 cm uzunluğunda bir kuyruğu vardır.

Angola, Zambiya ve Mozambik’ten Güney Afrika’ya kadar Güney Afrika’da bulunur. Ormanlar ve savanların yanı sıra çöllerde ve çimenli dağ yamaçlarında da yaşar. Maymunlar geceleri yırtıcı hayvanların ulaşamayacağı tepelere, kayalara ve uçurumlara tırmanırlar. Omnivordur, meyve, ot, çiçek, tohum ve diğer bitkisel besinleri, mantarları yer, kemirgenleri ve kuşları yer, küçük antilopları avlayabilir.

Babunlar gruplar halinde yaşarlar, ya karışık ya da cinsel olarak olgun bir erkek, dişiler ve yavruları ile birlikte. Karma gruplarda, yavruları doğuran baskın bir erkek vardır. Yaşam boyu baskın değildir, bir başkası tarafından yerinden edilebilir, bu da genellikle önceki baskın olanın yavrularını öldürür. Babunlar, yüz buruşturma, duruş, ses ve vücut teması yoluyla iletişim kurarak sofistike grup davranışları sergilerler.

Ayı havyanlar çok sayıdadır ve nesilleri tükenme tehlikesi altında değildir. Sadece bazı popülasyonları azaltır, örneğin Güney Afrika’daki Cape Yarımadası’nda koruma altındaki aslanlar ve leoparlar tarafından avlanırlar ve yaşam alanlarını yok ederler. Birçok grup kasabaların yakınlarında dolaşarak insan yiyecekleri topluyor ve insanlara saldırıyor ve yerel halk tarafından vuruluyor. Türün geneli için bir tehdit oluşturmasa da, bu popülasyon koruma altındadır.

8. sıra: Siamang (90 cm boyunda)

Değerlendirme: 4.4

Xiamang (Symphalangus syndactylus), gibonların en büyüğü olan büyük bir maymundur. Siamang 75-90 cm boyunda ve 8-13 kg ağırlığındadır. Tüm gibonlar gibi çok uzun kolları vardır – 1,5 metrelik bir açıklık. Gövde siyah yünle kaplıdır. Bir boğaz kesesi gelişmiştir, bu sayede siamang çok yüksek sesle şarkı söyleyebilir – sesi 3-4 km uzaktan duyulabilir.

Siyamanglar Sumatra’da ve Malay Yarımadası’nın güney kesiminde bulunur. Çoğu zaman ağaç tepelerinde olmak üzere 3.800 metreye kadar yükseklikteki ormanlarda yaşarlar. İyi yüzebilir. Ağaç yaprakları ve meyveleri, kuş yumurtaları ve küçük hayvanlarla beslenir. Tek eşli çiftler halinde yaşarlar, her çiftin aktif olarak korudukları kendi alanı vardır. Yavrular ilk 2 yıl boyunca anne sütüyle beslenir, üçüncü yılda ebeveynlerinden ayrılır; 6-7 yaşlarında ergenliğe ulaşır. 40 yıla kadar yaşayabilir.

Siyamanglar şu anda yok olma tehlikesiyle karşı karşıya değil. Ancak yasadışı avlanma ve ormansızlaşma nedeniyle sayıları azalıyor. Sumatra ve Malay Yarımadası’ndaki siamang ve diğer hayvanları korumak.

9. sıra: Gulman (boy 90 cm)

Değerlendirme: 4.3

Maymunların en uzun ikinci türü, langur ve hanuman olarak da adlandırılan gulmandır (Semnopithecus entellus). Erkek 80-90 cm yüksekliğe ve 90-100 cm kuyruk uzunluğuna ulaşabilir. Erkek gulman 20 kg ağırlığındadır. Dişiler daha küçüktür, boyları 70-80 cm ve ağırlıkları 9-11 kg’ı geçmez. Kürkleri gri veya sarımsı kahverengi renktedir. Ağız, eller ve ayaklar siyahtır.

Hindistan, Nepal, Tibet, Sri Lanka ve Bangladeş’te bulunurlar. Yaşam alanları arasında tropikal kuru ormanlar ve subtropik ve tropik bölgelerdeki kuru çalılıklar yer alır. Bitki besinlerini, böcekleri, kuş yuvalarındaki yumurtaları yiyerek tarlalarda gözle görülür hasara neden olur.

Erkek liderler, dişiler ve onların yavrularından oluşan büyük sürüler halinde yaşarlar. Her grup 30-60 km²’lik bir alana sahiptir ve burayı şiddetle savunur. Dişiler 3-4 yaşlarında, erkekler 4-5 yaşlarında yetişkin olurlar. Ergenlikten sonra erkekler dışarı atılır, ardından kendi sürülerini oluşturabilirler. Bir langurun ortalama ömrü 20 yıldır.

Gulmanlar çok sayıdadır ve tehlike altında değildir. Hindistan’da gulman, Tanrı Hanuman’ın vücut bulmuş hali olan kutsal bir hayvan olarak kabul edilir. Bu yüzden Kızılderililer, tarlalarını yağmaladıklarında bile maymunları öldürmüyorlar. İngiliz sömürgeciler onları öldürmeye çalıştı, ancak yerel halk protesto ederek maymunları sakladı ve hatta İngilizleri öldürdü.

Bugün gulmanlar, iki binden fazla hayvandan oluşan koloniler kurabildikleri birçok Hint şehrinde kendilerini kabul ettirmiş durumdalar. Hintliler bu maymunlar için yiyecek bırakıyor ve onları uzaklaştırmaya çalışmıyor.

10. sıra: Mandril (80 cm boyunda)

Değerlendirme: 4.2

En büyük maymunlar sıralamasını maymun ailesinin bir başka üyesi olan mandrill (Mandrillus sphinx) tamamlıyor. Ailenin ikinci en büyük (ayı pavian’dan sonra) temsilcisi – erkeğin boyu 80 cm ve 25-30 kg ağırlığında, dişiler 55-60 cm boyunda ve 12-15 kg ağırlığındadır. Kuyruk kısadır, 3-6 cm ölçülerindedir. Erkek langurlar parlak renklidir: kırmızı burun, burun boyunca mavi kemikli oluklar; yüzün etrafında büyüyen beyaz, sarı veya kırmızı kıllar ve kahverengi gövde. Dişiler böyle bir renk zenginliğine sahip değildir.

Bu tatarcıklar Kamerun, Gabon ve Kongo Cumhuriyeti’nin yağmur ormanlarında yaşar. Genellikle kayaların arasında yaşar. Bitkiler, kertenkeleler ve kemirgenlerle beslenir. Birkaç yüz bireye kadar gruplar halinde bulunur. Gruplar dişileri ve yavruları içerir; olgun erkekler yalnız yaşar. Uzun ömür – 30 yıla kadar, 4 yaşında ergenlik.

Mandrill, ormansızlaşma nedeniyle hassas bir tür olarak kabul edilmektedir. Ancak şu anda kaçak avcılık bu tür için daha tehlikeli. Kongo Cumhuriyeti’nde nesli en fazla tehlike altında olan popülasyon. Bu arada, esaret altında doğanlar, başarılı bir şekilde asimile edildikleri vahşi doğaya geri bırakılıyor.