Doğumdan Bir Yaşına Kadar Konuşma Nasıl Geliştirilir: Konuşma Terapistlerinden Tavsiyeler

Konuşma terapistleri, konuşma oluşumunun özellikle bir çocuğun hayatının ilk yılında hızlı olduğuna inanmaktadır. Çocuğun konuşmayı ne kadar geliştireceği genetik olarak aktarılmaz ve doğuştan gelmez. Bu sadece fonksiyonun gelişimine bağlıdır. En uygun zaman doğumdan 3 yaşına kadardır. Makalemiz, yeni ebeveynlere doğumdan bir yaşına kadar bebeklerde konuşma gelişiminin nasıl geliştirileceği hakkında bilgi vermektedir.

Bebeğin konuşma gelişiminin aşamaları

Çocuklarda konuşma gelişimi aşamalı olarak gerçekleşir. Dört aşamaya ayrılmıştır. Bir aşamadan diğerine geçiş yumuşak değil, sarsıntılıdır. Aşamaların sınırları, bireysellik nedeniyle birbirleriyle bulanıklaşır. Bebek birkaç hafta gerideyse, bu normaldir ve ebeveynleri endişelendirmemelidir. Ancak, birkaç aylık gecikme bile patolojinin bir işareti olabilir.

1. Doğumdan 2 aya kadar– Ağlama aşaması. Yenidoğanda tepki, burun tonuna sahip bir ağlama şeklindedir.

2. 2 ila 5 ay arasında– Konuşma sahnesi. Bebeğin sesi tonlama alır, ruh haline göre değişir. İstemsiz olarak “p”, “k”, “d”, “b”, “m”, “n” seslerini çıkarabilmektedir. İlk heceler ortaya çıkar, “la”, “na”, “pa”, “ba”, “nya.

3. 3 aylıkken– İlk kahkaha aşaması.

4. 6 ila 7 ay arasında– gevezelik aşaması. Bebek tek tek sesleri telaffuz edebilir ve bunları hala sadece bebeğin akrabaları tarafından anlaşılan ‘dai’, ‘pi’, ‘tata’, ‘baba’, ‘mama’, ‘papa’ gibi tek tek kelimelere dönüştürebilir. Çocuk sanki bir hikaye anlatıyormuş gibi heceleri arka arkaya birkaç kez telaffuz eder.

5. 8 aydan bir yıla kadarİlk kelime aşaması. Yaşamın ilk yılının sonunda bebeğiniz yaklaşık 25 kelime söyler. Elbette, karmaşık olmadıkları, aynı hecelerden oluştukları sürece. Bir yaşından küçük bebekler normalde sadece kendi aile üyelerinin anlayabileceği “kendi” kelimelerini kullanırlar.

“Konuşanlar ve sessizler

Her çocuğun bireysel bir konuşma gelişim hızı vardır ve bu hız hastalık, stres, iletişim eksiklikleri ve çok dilli bir ortamdan etkilenebilir.Psikologlar çocukları iki tipe ayırır:

1. “Konuşanlar” çevrelerindeki dünyaya artan bir ilgi gösterirler. Akranlarının önünde konuşmaya başlayacaklar. Daha sonra bir şeyler söylemek, sorular sormak isterler.

2. “Sessiz insanlar düşünceli olma eğilimindedir. Çevrelerine uyum sağlamak için zamana ihtiyaçları vardır. Yaşıtlarından daha geç konuşmaya başlarlar, ancak konuşma engeli yoktur, genellikle bir kerede cümleler kurarlar.

İstatistiksel olarak, kızlar erkeklerden daha erken konuşmaya başlar. Doğaları gereği daha duygusaldırlar, bu da bebeklik döneminde zaten belirgindir.

Aylara göre gelişim

Çocuğun konuşması yaşamın ilk yılında gelişmezse, oluşmaz, o zaman aktif çalışma ile bile yetişmek mümkün olmaz. Bu nedenle, bebeğin doğumdan itibaren aktif bir konuşma iletişimi ortamına sokulması gerekir. Sovyet konuşma terapisinin kurucusu Mikhail Khvattsev, genç ebeveynler için yaşamın ilk yılında konuşmayı geliştirmek için ipuçları derledi.

Doğumdan 3 aya kadar

Doğumdan itibaren çocuğun gelişimine dikkat edilmelidir.

1. “o”, “i”, “a”, “u” sesli harflerini söyleyin.

2. Bebekle konuşun, dudak ve dil hareketlerini gösterin. Bebekler her zaman yetişkinlere dikkat eder. Yüze yakından bakacaklar, telaffuz için gerekli hareketleri kopyalayacaklar.

3. Ninniler söyleyin.

4. Bebekle konuşun, ama güzel sözlerle değil, basit kelimelerle, kısa cümleler kullanarak.

5. Bebeğinizle konuştuktan sonra duraklayın. Daha sonra kendi dilinde “cevap verecektir”.

6. Ellere ve avuç içlerine masaj yapın. Bebeklerin yumrukları hala sıkılı. Bebek uyurken daha iyi rahatlatıcı masaj. Ayak parmaklarına tırnaklardan tabana doğru masaj yapın.

7. Ellerle “karga ve saksağan” oynayın, parmakları sayın.

8. Tekerlemeleri ve yeni yürümeye başlayan çocukları kullanın.

3 ila 5 ay arasında

Ebeveynler için tavsiyeler:

1. Mırıldanmaya başlar başlamaz, duyduğunuz sesleri tekrarlayın, “hav,” “aww,” “goo. Bebekle diyaloğa bu şekilde başlarsınız.

2. Kısa tekerlemeler okuyun.

3. Bebeğinizle basit kelimelerle ama farklı tonlama, ritim ve artikülasyonla konuşun.

4. Birinci aşamadaki egzersizlere devam edin.

5 ila 9 ay arası

Bu dönem bebek için yeni bir dil gelişim seviyesine geçiş dönemidir. Ebeveynlere yönelik yeni tavsiyeler de bu doğrultuda ortaya çıkmıştır:

1. Şakalar ve kısa tekerlemeler eşliğinde parmak oyunları oynamaya devam edin.

2. Aktif olarak tekerleme ve çocuk şarkıları söyleyin.

3. Saklambaç, ce-ee, yüzünü sakla, oyuncağı sakla gibi oyunlar oynayın.

4. Dokunsal ekleri ve ses efektleri olan okuma kitaplarını dahil edin.

5. Tek tek nesnelerin ve hayvanların yakın çekimlerini gösteren resimlerle çalışın. Resimlerde küçük parça yok.

6. Hareket oyunlarını öğrenin, ‘güle güle’, ‘merhaba’, ‘kucaklaşın’.

7. Hayvan seslerini tanıyın, bir köpek havlaması, bir kedi miyavlaması, bir fare çiş-çiş.

9 ila 12 ay arasında

Bu yaşta çocuk yetişkinlerin konuşmalarını aktif olarak taklit eder. Konuşma terapistleri, onunla basit, açık ve net kelimelerle, gevezelik etmeden iletişim kurulmasını tavsiye eder. Yetişkin konuşması yavaş olmalıdır. Ebeveynler için tavsiyeler:

1. Çocukların dikkatini telefon, ayak sesleri, yağmur, su sesine çekin.

2. Müzik, tekerlemeler, yumuşak melodiler, doğa sesleri çalın.

3. Nesnelerin isimlerini küçültmeden, “şımartmadan” doğru bir şekilde söyleyin.

4. Motor becerileri geliştirmek.

5. Nesne resimleriyle çalışma.

6. İnsan resimleriyle oynayın, vücut kısımlarını gösterin ve isimlendirin.

7. Şarkılarla egzersize başlayın.

8. Eylem halindeki bir nesneye işaret edin. Eylemi adlandırın, bebek oturur, top yuvarlanır, köpek koşar.

9. Sorular sorun “Bu kim??”, “Bu nedir?”, “nerede?”, “tavşan nerede, kedi?”.

10. Konuşmada eylemi motive edin.

Her zaman bebeğinizle konuşun, sessiz kalmayın ve yürürken etrafınızda gördükleriniz hakkında yorum yapın.

Ebeveynler ne yapmalı

Bir çocuğun doğal bir şekilde konuşabilmesi için, ebeveynlerin çocuğun etrafındaki dünya hakkında mümkün olduğunca fazla bilgi, duyusal deneyimler ve uyaranlar sağlamaları gerekir. Konuşma terapistleri, yetişkinlere doğumdan bir yaşına kadar bebeklerin gelişiminde aşağıdaki noktalara dikkat etmelerini tavsiye eder.

1. Bebeğin ilk duyusu dokunmadır. Bebeğiniz doğumdan itibaren ne kadar çok sıcak anne eli, masaj, jimnastik ve çeşitli dokularda oyunlar alırsa o kadar iyi olur. Dokunsal hisler aracılığıyla kendisi ve dünya hakkında bilgi edinir. Bez, kauçuk, ahşap, plastik oyuncaklar, parmak boyaları, kum, kavanozda tahıllar.

2. Bebek zaten iyi gelişmiş işitme duyusu ile doğar. Bebeğinize hissederek öğretin, ona mümkün olduğunca çok ses bilgisi verin ve tüm hareketlere konuşmanın eşlik ettiğinden emin olun.

3. Çocuğu görme yoluyla meşgul edin, bakışlarını nesnelere odaklamayı öğretin. Oyuncakları ve mobilleri yüzden 30 cm uzağa asın. Oyuncak cephaneliğini çocuğun yaşına göre yenileyin, dikkatini görsel izlenimlere çekin, onları seslendirin.

4. Çocuğu çeşitli tatlarla tanıştırın ve yavaş yavaş yaşına uygun bir yiyecek yelpazesi sunun. Bebeğinize yiyeceklerin isimlerini tanıtın.

5. Bebeğinizi farklı kokularla, kek, sonbahar yaprakları ve çiçek kokularıyla tanıştırın. Ona kokuları ayırt etmeyi öğretin.

6. Kaba motor becerilerini geliştirmek. Kollarını ve bacaklarını serbestçe sallamasına izin vererek bebeği yaşamının ilk haftalarından itibaren aktif olmaya teşvik edin. Bebeğiniz büyüdükçe, özgürce hareket edebilmesi için yeterli alana sahip olduğundan emin olun.

7. İnce motor becerileri geliştirin. Bugünlerde parmaklar ve konuşma arasındaki bağlantı hakkında çok şey söyleniyor, bunun nedeni beynin motor ve konuşma merkezlerinin birbirine yakın olması.

Konuşma terapisi sistematik ve tutarlı olmalıdır. Her zaman ve her yerde, etrafınızdaki nesneler, yabancı sesler hakkında konuşun.

Genel tavsiye

Konuşma terapistleri, genç ebeveynlere çocuğun konuşma gelişimini hızlandırmak için aşağıdaki genel ipuçlarını vermektedir:

1. Sürekli konuşun.Doğumdan hemen sonra bebeğiniz gördükleri, hissettikleri ve duyduklarıyla ilgili bilgileri bir sünger gibi emmeye hazırdır. Bebeğinizin işitme duyusu tamamen gelişmiştir. Herhangi bir şey hakkında konuşun, nereye gittiklerini, kimin geldiğini, herhangi küçük bir şey hakkında yorum yapın. Sözcüklerin eşlik ettiği etkinlikler, konuşmanın ve sözcüklerin hızlı bir şekilde anlaşılmasını sağlar. Kısa bir süre sonra bebeğiniz kendisinden ne beklendiğini eylemler olmadan, kelimelerle anlayabilecektir.

2. Bebeğinizden sonra tekrarlayın. Bebekler bebekken bir şeyler söylemeye çalışır. Bu genellikle bir sesin sonsuz tekrarı şeklini alır. Bebeğinizin diksiyonunu bu şekilde eğitebilirsiniz. Bu yaşta ebeveynlerin ondan sonra tekrar etmesi en iyisidir. Bebeğinize tanıdık sesleri mırıldanarak görevi kademeli olarak zorlaştırabilirsiniz, “dya-dya-dya. Bu şekilde hızını korumayı öğrenir. Bu, konuşmanın daha sonraki gelişimi için de önemli olacaktır.

3. Hangi hayvan seslerinin çıkarıldığını öğretin.Evde bir kedi varsa “miyav”, bir köpek varsa “hav” deriz. Bu şekilde çocuk hayvan seslerini hızlı bir şekilde öğrenecektir. Konuşma aygıtı geliştiğinde, çocuk bir kediyi tanıdık bir şekilde ‘pisi, pisi, pisi’ diye çağırabilir. Evde hayvan yoksa, sesleri resimlerle pekiştirin.

4. İnce motor becerilerini geliştirmek. Dikkat ederseniz, küçük bebeklerin her şeye elleriyle dokunmak istediklerini fark edebilirsiniz. Beyinleri bu şekilde gelişiyor. İnce motor becerileri bir yaşından önce geliştirilirse, konuşma gelişimi daha hızlı gerçekleşir. Ancak küçük nesnelerle yapılan tüm faaliyetler kesinlikle yakın yetişkin gözetimi altında gerçekleştirilmelidir.

5. Akranlarla iletişimi organize edin.Bebekler kendi aralarında yetişkinlerden daha aktiftir, gevezelik gibi görünse bile. Halihazırda konuşabilen bir çocuğun çocuklarla birlikte olması kötü bir fikir değildir. Bu şekilde bebek onu taklit etmeye çalışacaktır.

6. Doz işaret dili.Bir bebek için hareketlerle göstermek, kelimelerle söylemekten daha kolaydır. Bu nedenle, bebek bir jestle nesneleri işaret etmeye başlar başlamaz, anne nesneyi sessizce bebeğe vermek yerine kelimelerle yorum yapmalıdır. Bebek meyve suyunu gösterirse meyve suyu deriz, kediyi gösterirse kedi deriz.

Yetişkinler tarafından yapılan en yaygın hatalar

Çocuk gelişiminde yetişkinler tarafından yapılan en yaygın hatalar şunlardır:

1. Aşırı korumacı bakım. Ebeveynler çocuğun isteklerini tahmin etme eğilimindedir. Konuşma ihtiyacı geliştirmiyor. Kendini ifade etmeyi öğrenemiyor, bu da konuşma sürecini yavaşlatıyor.

2. Çocuğun sosyal çevresine yeni insanları dahil etmeyin, Bu da daha sonra yabancı ortamlarda iletişim kurmakta zorlanmaya yol açacaktır.

3. Aşırı veya yetersiz sözlü talepler. Bazı ailelerde çocuk, tüm arzularının mutlak beklentisi içinde konuşma ihtiyacı hissetmez. Bazen bebeğin her zaman “tekrar etmesi”, “söylemesi” gerekir. Aynı ailede, iki yaklaşımın aynı anda buluştuğu, büyükannenin aşırı korumacı ve babanın talepkar olduğu görülür. Bu hem konuşma hem de bebeğin genel gelişimi için zararlıdır.

4. Aşırı hızlı veya yavaş, monoton ebeveyn konuşması.Yetişkinlerin duraksamadan, duygusal olarak renksiz konuşması çocuğun konuşma gelişimi için kötüdür.

Çocuğun konuşma gelişiminin doğal seyrini hızlandırmak için hiçbir girişimde bulunulmamalıdır. Öğrenmekten yorulmamalı.

Bir uzman ne zaman aranmalı

Tüm çocuklar farklı şekilde gelişir, bazıları yaşıtlarından önce konuşmaya başlar, bazıları daha geç. Normlar, bir çocuğun ne zaman yanlış geliştiği konusunda her zaman yol gösterici değildir.Ancak, aşağıdaki durumlarda bir doktora danışılması tavsiye edilir:

1. 2 aylıkken bebek beslenmeden önce ağlamaz.

2. 5 aylıkken bebek gülümsemez veya mırıldanmaz.

3. 6 aylıkken bebek konuşmayı, müziği dinlemez.

4. 7 aylıkken çocuğun sesini tanımaz veya tonlamaya yanıt vermez.

5. 9 aylıkken bebek gevezelik etmez, yetişkinlerden sonra heceleri, ses kombinasyonlarını tekrarlamaz, ebeveynlerinin tonlamasını taklit etmez.

6. 11 aylıkken, inkara el sallamak yok, jest yapmak yok.

7. Bir yaşında basit kelimeleri söyleyemez, temel istekleri yerine getiremez, “getir”, “ver”, “göster”.

Doğumdan itibaren çocukların hafızalarını geliştirmek için yardıma ihtiyaçları vardır. Çocuğunuzla ne kadar sık konuşursanız, o kadar çabuk konuşacaktır. Eğer anne suskun biriyse, çocukla aktif olarak vakit geçirmek yerine telefonda oturuyorsa, çocuğun kendi yaşındaki diğer çocuklardan daha geç konuşması şaşırtıcı değildir.